Aktif karbon (AC), yüzey alanını artırmak ve çok çeşitli kirleticileri adsorbe etme yeteneğini yükseltmek için işlenmiş karbon parçacıklarından oluşur. Özellikle organik bileşikleri adsorbe etmede oldukça etkilidir. İki temel karbon filtre türü bulunur: Granül Aktif Karbon (GAC) ve Katı Blok Aktif Karbon (SBAC).
Kirletici Azaltma Mekanizmaları
Aktif karbon filtreleri, kirleticileri iki ana süreçle azaltır:
- Fiziksel Filtrasyon: Çok küçük gözeneklerden geçemeyecek kadar büyük olan partiküller fiziksel olarak süzülür. Daha küçük gözeneklere sahip filtreler daha etkilidir.
- Adsorpsiyon: Çözünmüş kirleticiler, karbon parçacıklarının yüzeyine çekilir ve burada tutulur. Karbonun partikül boyutu, gözenek yapısı, yüzey kimyası, yoğunluk ve sertlik gibi özellikleri adsorpsiyon etkinliğini etkiler.
Aktif Karbonun Özellikleri
Aktif karbon, yüksek gözenekliliği nedeniyle son derece geniş bir yüzey alanına sahiptir. Örneğin:
- 1 kilogram aktif karbonun yüzey alanı 24 ila 60 hektar arasında değişir.
- 1 çay kaşığı aktif karbonun yüzey alanı, bir futbol sahasına eşdeğer olabilir.
Karbonun kaynağı fıstık kabukları, hindistancevizi kabukları veya kömür gibi malzemelerdir. Hammadde, oksitleyici gazların geçirilmesiyle yüksek sıcaklıkta aktive edilerek gözenek yapısı oluşturulur. Bu gözenekler, karbonun yüksek adsorpsiyon özelliklerine katkıda bulunur.
Adsorpsiyonun Etkileyen Faktörler
Adsorpsiyon süreci şu faktörlere bağlıdır:
- Aktif karbonun fiziksel özellikleri (gözenek boyutu ve yüzey alanı).
- Karbon kaynağının kimyasal yapısı (oksijen ve hidrojen içeriği).
- Kirleticinin kimyasal bileşimi ve konsantrasyonu.
- Suyun sıcaklığı ve pH değeri.
- Suyun akış hızı ve karbonla temas süresi.
Filtre Verimliliğini Etkileyen Ek Faktörler
- Temas Süresi: Su ile karbon malzemesi arasındaki temas süresi, kirleticilerin adsorpsiyonunu büyük ölçüde etkiler. Daha uzun temas süresi, daha fazla adsorpsiyon sağlar.
- Karbon Miktarı: Bir filtre kartuşundaki karbon miktarı, hangi tür ve ne kadar kirleticinin giderileceğini belirler. Örneğin, tat ve koku giderici kimyasalları uzaklaştırmak daha az karbon gerektirirken, trihalometanlar gibi kimyasalları gidermek daha fazla karbon gerektirir.
- Gözenek Boyutu: GAC filtreleri, gevşek granüller içerirken, SBAC filtreleri daha küçük partiküllerle sıkı bir matris oluşturur. SBAC filtreler genellikle daha etkilidir.
Aktif Karbon Filtrelerinin Kullanımı ve Bakımı
- Zamanla, karbon filtre kartuşları kirleticilerle dolar ve gözenekler tıkanır, bu da filtrasyon etkinliğini azaltır. Bu durum genellikle su akış hızını yavaşlatır, ancak adsorpsiyon yüzeyleri dolduğunda bu fark edilmeyebilir. Filtre kartuşlarını üreticinin talimatlarına göre düzenli olarak değiştirmek önemlidir.
- Suyun Kalitesi: Aktif karbonun bir kirleticiyi adsorbe etme kapasitesi, suyun bulanıklığı ve diğer kirleticilerin varlığı ile doğrudan ilişkilidir.
- Sıcak Su Kullanımı: Aktif karbon filtrelerde asla sıcak su kullanmayın. Sıcak su filtreye zarar verebilir ve hapsedilen kirleticilerin serbest bırakılmasına neden olabilir, bu da filtrelenmiş suyun filtrelenmemiş sudan daha kirli olmasına yol açabilir.
Yorum Bırakın